NIETZSCHE
De eerste keer dat ik met Nietzsche in aanraking kwam, was in het najaar van 2002. Ik liep door Maastricht toen mijn oog viel op een foldertje met de volgende tekst: “Twee cursussen van elk 12 lessen".
Ik besloot mij aan te sluiten bij de leesgroep onder leiding van Robert Kragting en kwam in aanraking met een bijzonder boek, geschreven in een bijzondere stijl, met veel beeldspraak, analogieën en metaforen. Een boek dat niet echt een inleiding heeft, maar met de deur in huis valt. Een werk waarmee Nietzsche als jong hoogleraar filologie in Bazel als wetenschapper tegen de stroom in roeide, door een boek te schrijven zonder enige verwijzingsstructuur. Een ander kenmerk van het boek is – iets waar wetenschappers van gruwen – dat het speculatief van aard is. Nietzsche gebruikt feiten op zijn eigen manier, legt allerlei niet zo direct voor de hand liggende verbanden en wil de lezer kennis laten maken met de grote verbanden die hij ziet. Anderen zouden zeggen dat hij feiten misbruikt.
Was mich nicht umbringt, macht mich stärker.
Friedrich Nietzsche
Het bijzondere, dat mij het meeste aansprak, was de manier waarop Nietzsche tegen het lijden aankeek. Ik was niet zo zeer gefascineerd door het onderscheid dat hij tussen de verschillende vormen van lijden maakte, maar het feit dat hij me deed inzien dat lijden, in welke vorm dan ook, je sterker maakt. Hij maakte me bewust van een lijdensbesef dat zowel rationeel als irrationeel kan zijn en soms ook vaak beide tegelijk is.
Hij onderscheidde twee manieren van lijden: passief en actief lijden. Passief lijden was voor Nietzsche de rol van slachtoffer als het leven tegen zit. Actief lijden – waarin hij het meeste zag – transformeerde tegenslag in iets positiefs, tegenslag maakt je alleen maar sterker. Intuïtief sprak me dit boek van Nietzsche aan. Eigenlijk sprak me Nietzsche aan, zijn levensverhaal, zijn (levens)filosofie, zijn zoektocht naar een eigen manier van zich uitdrukken in de taal, zijn meer-dimensionele kijk op de wereld. Wat ik in 2002 nog niet wist, dat Nietzsche bij mij resoneert. Misschien een gekke manier om iets onder woorden brengen, dat zich niet makkelijk in woorden laat vatten. Nee, laat ik het toch maar uitspreken een soort zielsverwant. Iemand die je inspireert, die op dezelfde manier denkt. Iemand waarbij je thuis voelt. Iemand die er voor pleit om je eigen keuzes te maken, om te worden wie je eigenlijk bent!
•
VRAAG
Heb jij weleens nagedacht over het antwoord op de oproep van Nietzsche: Om te worden wie je eigenlijk bent!
